Om beter het hoofd te kunnen bieden aan enkele maatschappelijke uitdagingen die ontstaan zijn ingevolge het uitbreken van de Corona crisis, nam het Vlaams Parlement op 20 maart 2020 een decreet aan “over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid” (hierna: het Nooddecreet).

Dit Nooddecreet voorziet in 2 zaken.

Bouwen zonder vergunning: voor zorginstellingen

Vooreerst voert het een tijdelijke afwijking in op de vergunnings- en/of meldingsplicht voor constructies, functiewijzigingen en exploitaties die tot doel hebben geneesmiddelen en medisch materiaal te maken, of de capaciteit van ziekenhuizen en van andere zorgvoorzieningen, verzorgingsinrichtingen of onderzoeksinstellingen (zoals laboratoria) te verhogen of te verbeteren om de gevolgen van de coronacrisis te voorkomen of op te vangen.

Ingevolge het vaststellen van de noodsituatie door de Vlaamse Regering op 20 maart 2020, zijn de bouw en uitbating van voornoemde instellingen en faciliteiten sinds die datum vrijgesteld van vergunning tot uiterlijk 17 juli 2020. Deze periode is éénmalig verlengbaar met 120 dagen. De algemene en sectorale milieuvoorwaarden en verplichtingen, en de toepassingsregels ervan, bepaald bij of krachtens het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, moeten onverkort worden nageleefd.

Een instantie die de vrijstelling toepast, maakt dat bekend door het departement Omgeving, de betrokken provincie en de betrokken gemeente(n) uiterlijk de dag voor de start van de stedenbouwkundige handelingen of de exploitatie een mail of brief te sturen waarin ze haar intentie meedeelt om de vrijstellingsregeling toe te passen. Die kennisgeving bevat een omschrijving van de stedenbouwkundige handelingen en de exploitatie, de toepasselijke rubrieken van de indelingslijst, opgemaakt met toepassing van artikel 5.2.1 van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, en de perceelsgegevens. Daarnaast moet de kennisgeving aan voormelde overheden gedurende minstens dertig dagen worden aangeplakt overeenkomstig de bepalingen die gelden voor de aanplakking van een affiche van een verleende omgevingsvergunning, en dit uiterlijk de dag voor de start van de stedenbouwkundige handelingen of de exploitatie.

Het Departement Omgeving, de betrokken provincie en de betrokken gemeente of gemeenten publiceren de ontvangen kennisgeving, vermeld in het eerste lid, 1°, op hun website.

 

Opschorting van termijnen

Vervolgens machtigt artikel 5 van het Nooddecreet de Vlaamse Regering om afwijkingen te voorzien op allerhande geldende procedurebepalingen, zoals termijnen en verplichtingen. Van deze machtiging heeft de Vlaamse Regering gebruik gemaakt door op 24 maart 2020 het zogenaamde Noodbesluit te nemen. Dit Noodbesluit voert de volgende aanpassingen door voor omgevingsvergunningsaanvragen en verzoeken of ambtshalve initiatieven tot bijstelling van een bestaande omgevingsvergunning:

  • De lopende openbare onderzoeken worden opgeschort op 24 maart en verder gezet na 24 april 2020 (voor de nog openstaande termijn van het openbaar onderzoek);
  • de beslissingstermijn in de vereenvoudigde procedure wordt met 30 dagen verlengd (van 60 naar 90 dagen), en met 60 dagen in de gewone procedure (van 105 of 120 dagen naar 165 of 180 dagen);
  • de periode waarbinnen administratief beroep kan worden ingesteld wordt met 30 dagen verlengd, van 30 naar 60. Dit betekent ook dat de uitvoering van een door de gemeente afgegeven vergunning pas kan starten na 65 dagen (35 + 30);
  • de beslissingstermijn in beroep wordt verlengd met 60 dagen
  • nog niet gestarte openbare onderzoeken worden pas gestart na 24 april 2020.

De opschorting geldt op heden tot 24 april 2020. Vermits het momenteel nog onzeker is of de federale maatregelen ter bestrijding van de verspreiding van het corona-virus later zullen worden verlengd, beschikt de Vlaamse minister van Omgeving over de mogelijkheid om deze datum van 24 april 2020 te verlengen. Dit is een mogelijkheid, wat impliceert dat de hiervoor aangehaalde afwijkingen op de termijnen en verplichtingen niet noodzakelijk voor de gehele duur van de civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid zullen gelden. In ieder geval mag een eventuele verlenging de einddatum van de civiele noodsituatie niet overschrijden. Deze einddatum is zoals reeds gesteld momenteel vastgesteld op 17 juli 2020.

De uitgewerkte maatregelen gelden voor lopende en nieuwe vergunningsaanvragen (ingediend vóór 24 maart 2020, respectievelijk tot en met 24 april 2020), en voor lopende en nieuwe verzoeken en initiatieven tot ambtshalve bijstelling van de omgevingsvergunning (ingediend vóór 24 maart 2020, respectievelijk tot en met 24 april 2020). Het besluit regelt dan ook niets rond meldingen.

Het Noodbesluit geldt enkel voor de proceduretermijnen of procedurele verplichtingen die zijn opgenomen in het Omgevingsvergunningsdecreet dd. 25 april 2014, in het omgevingsvergunningsbesluit dd. 27 november 2015 en in het besluit dd. 17 februari 2017 betreffende nadere regels voor de milieueffectrapportage over projecten en voor de omgevingsveiligheidsrapportage.

Aan de termijnen uit andere administratieve procedures (zoals bijvoorbeeld het nieuwe buurtwegendecreet dd. 3 mei 2019) wordt niet geraakt. De lopende termijnen van openbaar onderzoek en administratief beroep en de beslissingstermijnen worden in deze gevallen bijgevolg niet geschorst, uitgesteld of verlengd.

De vervaltermijn van 45 dagen om jurisdictioneel beroep in te stellen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen werd met 30 dagen verlengd door het besluit van de Vlaamse Regering van 27 maart 2020, dat diezelfde dag nog in werking trad.

 

Eveneens op 27 maart 2020 werden met onmiddellijke ingang verschillende maatregelen uitgevaardigd wat betreft de termijnen en administratieve verplichtingen in het kader van de vaststelling van ruimtelijke beleidsplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen, stedenbouwkundige verordeningen, planologische attesten, complexe projecten, plan-milieueffectenrapportage, leegstaande en verwaarloosde bedrijfsruimten en advies- en participatieraden:

  • schorsing en verderzetting na 24 april 2020 van lopende publieke inspraak over de conceptnota van een ruimtelijk beleidsplan of beleidskader en van lopende openbare onderzoeken over een ontwerp ruimtelijke beleidsplan of beleidskader;
  • schorsing en verderzetting na 24 april 2020 van lopende raadplegingen over de startnota en van lopende openbare onderzoeken over ontwerp RUP;
  • verlenging van de beslissingstermijn voor de definitieve vaststelling van een RUP, al dan niet na schorsing, met 30 dagen;
  • schorsing en verderzetting na 24 april 2020 van lopende openbare onderzoeken over ontwerp-stedenbouwkundige verordeningen;
  • verlenging van de beslissingstermijn voor het opnieuw definitief vaststellen van een stedenbouwkundige verordening na een schorsing, met 30 dagen;
  • schorsing en verderzetting na 24 april 2020 van lopende openbare onderzoeken over aanvragen tot planologisch attest
  • Inzake complexe projecten: schorsing en verderzetting na 24 april 2020 van lopende raadplegingen over alternatievenonderzoeksnota’s, van lopende openbare onderzoeken over ontwerp-voorkeursbesluiten, ontwerp-projectbesluiten en het ontwerp van MER, en van lopende terinzageleggingen van definitief vastgestelde voorkeursbesluiten en projectbesluiten;
  • Inzake plan-milieueffectrapportage: schorsing en verderzetting na 24 april 2020 van lopende raadplegingen van het publiek over de volledig verklaarde kennisgeving van een plan-MER, en van lopende openbare onderzoeken over een ontwerp van plan-MER samen met het ontwerp van plan of programma.

Voor alle voormelde procedures geldt dat reacties, opmerkingen en bezwaren die ingediend worden tijdens de periode van schorsing als ontvankelijk worden beschouwd. Nieuwe publieke raadplegingen, openbare onderzoeken e.d. kunnen pas opgestart worden na 24 april 2020.

 

Inzake leegstaande en verwaarloosde bedrijfsruimten gelden de volgende maatregelen:

  • opschorting van de lopende of beginnende termijnen na herinneringsschrijven in het kader van beroep tegen de registratie in de inventaris tot 24 april 2020;
  • opschorting van lopende of beginnende termijnen voor uitspraak over een verzoek tot schrapping uit de inventaris tot 24 april 2020;
  • verlenging van de termijnen om subsidies aan te vragen met 60 dagen.

 

Inzake participatie in het bestuur (adviezen, raden, commissies, e.a.) gelden de volgende maatregelen:

  • overheden kunnen in voorkomend geval beslissen om plenaire vergaderingen of adviesvergaderingen voor de advisering van hogervermelde plannen en projecten alleen schriftelijk, via teleconferentie of via videoconferentie te houden
  • voorzitters van de strategische adviesraden en van commissies voor ruimtelijke ordening kunnen beslissen om de vergaderingen voor de advisering van hogervermelde plannen en projecten in voorkomend geval alleen schriftelijk, via teleconferentie of via videoconferentie te houden.